Dieta przy AZS – czego nie można jeść i dlaczego?

Dlaczego dieta jest ważna w leczeniu AZS?

Choć atopowe zapalenie skóry ma złożone podłoże genetyczne i immunologiczne, to właśnie dieta może stanowić jeden z elementów kompleksowej terapii. Niewłaściwe odżywianie może nasilać reakcje alergiczne i stany zapalne, które są charakterystyczne dla AZS. Rola diety jest pomocnicza – kluczowe są: leczenie przeciwzapalne, pielęgnacja i unikanie czynników drażniących.

Szczególnie ważna jest odpowiednia dieta w przypadku atopowego zapalenia skóry u dzieci. Ich układ odpornościowy i pokarmowy dopiero się rozwija, przez co jest bardziej wrażliwy na alergeny pokarmowe. U wielu maluchów z AZS występuje jednocześnie alergia pokarmowa, która może zaostrzać objawy skórne. Warto zauważyć, że modyfikacja diety przynosi najlepsze efekty, gdy jest indywidualnie dopasowana.

Wprowadzenie odpowiednich zmian w odżywianiu może zmniejszyć nasilenie świądu, zaczerwienienia i innych dolegliwości towarzyszących atopii. Pamiętaj jednak, że dieta jest tylko jednym z elementów kompleksowego podejścia do leczenia atopowego zapalenia skóry, które powinno obejmować również właściwą pielęgnację – odpowiednie oczyszczanie i nawilżanie skóry przy wsparciu emolientów i leczenie farmakologiczne pod nadzorem specjalisty.

Jakie są założenia i zasady diety przy AZS?

Podstawowym założeniem diety dla osób z atopowym zapaleniem skóry jest ograniczenie spożycia pokarmów, które mogą wywoływać lub nasilać reakcje alergiczne. Nie oznacza to jednak, że każdy pacjent musi stosować rygorystyczne wykluczenia. Dieta powinna być zrównoważona i dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych, szczególnie w przypadku dzieci z atopowym zapaleniem skóry.

Kluczową zasadą jest indywidualizacja. To, co pogarsza stan skóry u jednej osoby, niekoniecznie będzie problematyczne dla innej. Dlatego tak ważne jest prowadzenie dzienniczka żywieniowego, który pomoże zidentyfikować produkty wywołujące zaostrzenia. Obserwacja reakcji organizmu na konkretne pokarmy to najlepsza droga do stworzenia bezpiecznego jadłospisu.

Czy zawsze dieta przy AZS jest dietą eliminacyjną?

Dieta eliminacyjna nie zawsze musi być pierwszym krokiem dla osób z atopowym zapaleniem skóry. Rutynowe wykluczanie produktów bez potwierdzenia ich szkodliwości może prowadzić do niedoborów pokarmowych, szczególnie u małych dzieci. Zanim zdecydujesz się na eliminację jakichkolwiek grup pokarmowych, warto skonsultować się z lekarzem i dietetykiem i wykonać specjalistyczne badania.

Współczesne podejście zakłada, że dieta dla atopowego zapalenia skóry powinna opierać się na diagnostyce – testach alergicznych, które pomogą zidentyfikować konkretne alergeny. Dopiero na tej podstawie wprowadza się celowane wykluczenia. Pamiętaj, że niepotrzebne ograniczenia żywieniowe mogą negatywnie wpłynąć na jakość życia, zwłaszcza u najmłodszych. Dlatego dieta atopowa powinna być dobrana indywidualnie, z uwzględnieniem potrzeb rozwojowych i preferencji smakowych.

Czy dieta przy atopii to dieta antyhistaminowa?

Określenie dieta antyhistaminowa odnosi się do sposobu odżywiania, który ma na celu zmniejszenie produkcji histaminy w organizmie lub ograniczenie spożycia pokarmów bogatych w ten związek. Histamina to substancja uwalniana podczas reakcji alergicznej, która odpowiada za charakterystyczne objawy – świąd, zaczerwienienie czy obrzęk.

Chociaż osoby z atopowym zapaleniem skóry mogą być bardziej wrażliwe na histaminę, nie oznacza to automatycznie, że każdy powinien stosować dietę z jej ograniczeniem. Nadwrażliwość na nią to tylko jeden z możliwych mechanizmów zaostrzających objawy AZS. Dla wielu pacjentów większe znaczenie mają klasyczne alergeny pokarmowe, takie jak białka mleka czy jaja. Jednak jeśli zauważasz, że spożywanie produktów bogatych w histaminę (jak fermentowane pokarmy, niektóre owoce czy wędliny) pogarsza stan twojej skóry, warto rozważyć ich ograniczenie pod okiem specjalisty.

Jakie produkty wykluczyć z diety i dlaczego?

Osoby cierpiące na AZS często muszą zrezygnować z określonych produktów, które mogą nasilać objawy choroby. Wiedza o tym, czego nie można jeść, pomoże ci świadomie komponować codzienne posiłki. Oto lista produktów, które najczęściej najbardziej uczulają i mogą wywoływać zaostrzenia:

• mleko krowie i produkty mleczne – zawierają białka, które dla wielu osób z atopią są silnymi alergenami; szczególnie ostrożnie należy podchodzić do wprowadzania mleka przy atopowym zapaleniu skóry u najmłodszych dzieci,
• jaja – białko jaja kurzego to jeden z najpowszechniejszych alergenów, który może nasilać stan zapalny skóry,
• orzechy – zwłaszcza ziemne, ale również inne rodzaje mogą wywoływać silne reakcje alergiczne,
• pszenica i inne zboża zawierające gluten – ich spożywanie może prowadzić do zaostrzenia objawów AZS u osób wrażliwych,
• ryby i owoce morza – bogate w białko, które może działać uczulająco,
• kakao i czekolada – produkty te zawierają silne alergeny, które są szczególnie problematyczne dla dzieci z AZS; często wywołują szybkie zaostrzenie objawów skórnych,
• cytrusy (pomarańcze, cytryny, grejpfruty) – są bogate w naturalne kwasy, które mogą podrażniać skórę atopową i wywoływać reakcje alergiczne; u wielu osób nawet sam kontakt soku cytrusowego ze skórą powoduje zaczerwienienie i podrażnienie,
• soja i produkty sojowe – częsty alergen, szczególnie dla osób uczulonych już na mleko krowie,
• słodycze – zwłaszcza te zawierające sztuczne barwniki, konserwanty i aromaty, które mogą nasilać reakcje zapalne,
• kawa i inne napoje zawierające kofeinę – mogą nasilać świąd poprzez działanie pobudzające układ nerwowy.

Warto zaznaczyć, że nie musisz wykluczać wszystkich wymienionych produktów naraz. W diecie przy egzemie kluczowe jest zidentyfikowanie własnych indywidualnych alergenów. Najlepiej robić to metodycznie, pod nadzorem specjalisty, który pomoże wprowadzić odpowiednie zamienniki, aby zapobiec niedoborom składników odżywczych.