Czym jest odporność psychiczna?
- To wewnętrzna siła pomagająca chronić się przed stresem, skutecznie go przezwyciężać, radzić sobie mimo trudności i adaptować do nowych sytuacji – mówi psycholożka Aleksandra Iwacz. - To akceptacja własnych wad i zalet oraz poczucie, że „jesteśmy wystarczająco dobrzy”. Odporność psychiczna uzasadnia nasze działania, wybory, kształtowanie się relacji i rozwiązywanie problemów.
Stres w ciąży a psychika dziecka
Na kształtowanie się odporności psychicznej dziecka wpływają jego cechy osobowościowe, środowisko, w którym dorasta oraz umiejętności, które nabywa.
Mamy często obawiają się o wpływ stresu, którego doświadczyły w trakcie ciąży na rozwój dziecka. Rzeczywiście - nadmierny stres w ciąży może pośrednio wpływać na odporność psychiczną dziecka, osłabiając jego umiejętności poznawcze, między innymi zdolność uczenia się.
Potem, po porodzie trzeba pracować nad własnym – rodzicielskim - poczuciem wartości, pamiętając, że dzieci uczą się przez obserwację i naśladowanie. Sprawdzają czy świat jest dla nich zagrożeniem obserwując najbliższych i na tej podstawie nasilają lub obniżają swoje reakcje lękowe. Widząc, jak rodzice pokonują przeciwności, nie poddają się i radzą sobie z porażkami, kształtują podobne postawy.
Jak wzmocnić odporność psychiczną dziecka?
Rodzice powinni dbać o granice, które:
- nauczą je rozpoznawać zagrożenia płynące z zewnątrz,
- pozwolą ocenić, co jest dla niego dobre, a co sprawia, że czuje się źle.
Granice powinny być jednak na tyle szerokie, by pozostawiały przestrzeń do samodzielnych decyzji. Poczucie wpływu na swoje życie jest jednym z kluczowych aspektów kształtowania odporności psychicznej. Należy umożliwić dziecku eksplorowanie świata, nie hamując jego rozwoju nadmierną kontrolą.
Unikajmy kar - bazują one na strachu, a nie na poznawaniu naturalnych konsekwencji decyzji. Z kolei zamiast nagradzać zdecydowanie lepiej docenić starania. Warto też pokazać dziecku, że prośba o pomoc nie jest oznaką słabości.
Równowaga = odporność psychiczna dziecka
Z perspektywy dziecka przedszkole czy szkoła są takim obciążeniem, jakim jest praca dla dorosłych. Jako rodzice powinniśmy dbać o równowagę między nauką, a odpoczynkiem. Dlatego pomóżmy dzieciom zorganizować dzień wyznaczając czas na naukę i zabawę. Będzie to sprzyjać usprawnianiu koncentracji, umiejętności samodzielnej organizacji dnia i motywacji do wykonywania obowiązków.
