Rozwój motoryczny dziecka w pierwszym roku życia

20.12.2020
header

Okres niemowlęctwa to czas dynamicznych zmian. W trakcie pierwszych 12 miesięcy dziecko szybko rośnie i zdobywa kolejne umiejętności. Osiąganie kamieni milowych przebiega według określonego schematu, jednak nie można zapominać, że każde dziecko rozwija się w swoim tempie. Niektóre maluchy samodzielnie stoją, mając nieco ponad pół roku, inne zaś zdobywają tę umiejętność dopiero w 15. miesiącu życia. Każdy z tych przypadków mieści się w normie i każdy budzi wątpliwości rodziców. Sprawdź, jak przebiega rozwój motoryczny niemowlęcia.

Kilka ciekawostek o rozwoju motorycznym

O tym, że ruch jest istnieniem, filozofia uczyła od czasów starożytnych. Dziś wiemy z całą pewnością, że ruch jest nie tylko życiem, lecz również zdrowiem.

Rozwój motoryczny dziecka rozpoczyna się w życiu płodowym. Pierwsze ruchy płodu z pomocą obrazowania ultrasonograficznego (USG) rejestruje się w 7. tygodniu życia, a więc na długo przed tym, zanim aktywność dziecka wyczuje oczekująca go mama.

Rozwój ruchowy niemowlęcia przebiega według uproszczonego schematu. To proces obejmujący kilka ważnych umiejętności (kamieni milowych), które zachodzą w określonej kolejności i czasie. Pierwsze zdolności motoryczne są bardzo ogólne, niezgrabne, nieporadne, bezcelowe. Wynika to z niedojrzałości organizmu, który nie potrafi odpowiedzieć ruchem na bodźce zewnętrzne i dopiero uczy się kontrolować ciało i jego motorykę.

Rozwój ruchowy noworodka postępuje od głowy do kończyn. Najpierw aktywizuje się mimika oczu i ust, potem wykształca się ruch rąk i nóg. W życiu każdego maluszka ważna jest codzienna stymulacja motoryczna. Rodzice powinni zapewnić dziecku warunki do osiągania nowych sprawności fizycznych. Leżąc cały dzień na plecach, trudniej nauczyć się obracać. Spędzając wiele godzin w bujaczku, trudniej rozwinąć potencjał motoryczny, który jest zaprogramowany genetycznie. Swoboda ruchu pozwala rozwinąć skrzydła. Potrzebują jej dzieci w każdym wieku.

Etapy rozwoju motorycznego dziecka w 1. roku życia

Kamienie milowe w rozwoju motorycznym dziecka (zakres normy – miesiąc życia)

  • Trzymanie główki w pionie (1.-4.)
  • Podpór na przedramionach w pozycji leżącej (3.-6.)
  • Przewrót z brzucha na plecy (3.-6.)
  • Przewrót z pleców na brzuch (4.-7.)
  • Siedzenie z podparciem (4.-7.)
  • Siedzenie bez podparcia (4.-8.)
  • Stanie z podparciem (5.-10.)
  • Raczkowanie (5.-12.)
  • Chodzenie z pomocą (6.-12.)
  • Samodzielne stanie (7.-15.)
  • Samodzielne chodzenie (9.-16.)

Rozwój motoryczny noworodka

Noworodek, a więc dziecko od 1. do 28. dnia życia, niewiele się porusza. Większośc energii przeznacza na oddychanie, jedzenie, wydalanie i adaptację w nowym środowisku. Wykonuje nieporadne, bezcelowe ruchy i ma wzmożone napięcie mięśniowe (naturalnie). Ciałem tak małego dziecka rządzą pierwotne odruchy bezwarunkowe. To mimowolne reakcje fizyczne, jak ssanie i połykanie, zaciskanie piąstek po dotknięciu wewnętrznej strony dłoni, odruch pływania czy odruch Moro (szerokie rozstawienie kończyn pod wpływem gwałtownych bodźców). 

Rozwój motoryczny niemowlaka

Niemowlę, a więc dziecko od urodzenia do ukończenia 1. roku życia, rozwija się niezwykle szybko. Dynamiczny rozwój motoryczny podąża za intensywnym rozwojem mózgu. Najwcześniej zauważa się ruchy w obrębie głowy, potem wykształcają się kolejno ruchy rąk, tułowia, nóg, na końcu palców. Ruchy manipulacyjne (motoryka mała) rozpoczynają się od ruchów chwytnych i reakcji na pociąganie. Dziecko prawidłowo chwyta dopiero około 9.-12. miesiąca życia. W dalszym czasie doskonali koordynację ręka-oko i precyzję ruchów.

Rozwój motoryczny dziecka przekłada się na zdolność uczenia się, mówienia i socjalizacji. W pierwszym roku życia zachodzi mnóstwo ważnych zmian. Bezwładny noworodek staje się ruchliwym i rozmownym dzieckiem. Wielu rodziców chciałoby, aby ich pociecha osiągała kolejne kamienie milowe jak najszybciej. Okazuje się jednak, że to, czy dziecko zacznie siadać w  4., czy też 8. miesiącu życia, nie ma większego znaczenia. Najważniejsze, aby rozwój ruchowy przebiegał systematycznie i mieścił się w szeroko pojętej normie. Jeśli maluch z miesiąca na miesiąc zaskakuje nową umiejętnością, a w jego zachowaniu nie ma nic niepokojącego, zapewne rozwija się prawidłowo. Nawet jeśli stawia pierwsze kroki później niż jego rówieśnik z sąsiedztwa.

Zdjęcie

Fizjoterapeuta mgr Mariusz Zuterek z Salve Medica

Wybrane dla Ciebie

Więcej dla Ciebie i Twojego dziecka

Odwiedź kanał Czyściochowo na YouTube i Spotify – bajki oraz piosenki z bohaterami Czyściochowa sprawią, że szczotkowanie zębów będzie kojarzone z przyjemnością, a mycie dłoni stanie się nieodłącznym elementem wizyty w toalecie! Tutaj nauka zdrowych nawyków higienicznych łączy się z zabawą.

Odwiedzam

Dołącz do grupy Rodzice, Rossnę! na Facebooku! – to przestrzeń do rozmów, wymiany doświadczeń oraz dzielenia się wskazówkami dotyczącymi wychowania.

Dołączam

Posłuchaj podcastu Rodzice, Rossnę! lub zobacz Poradnik rodzica na YouTube – specjaliści w łatwy i przystępny sposób wyjaśniają to, co może wydawać się skomplikowane, podpowiadają rozwiązania oraz weryfikują powszechnie panujące przekonania dotyczące zdrowia, higieny i rodzicielstwa.

Słucham podcastu

Oglądam poradnik

Przeczytaj także!