Brzoskwinie – właściwości, witaminy, wartość w kosmetyce

Jakie właściwości mają brzoskwinie? Czy są zdrowe?

Brzoskwinia to jeden z najbardziej wyczekiwanych owoców lata, ceniony za swój soczysty miąższ, słodki smak i charakterystyczną, aksamitną skórkę. Ten aromatyczny owoc, pochodzący prawdopodobnie z Chin, to prawdziwa skarbnica składników odżywczych, które korzystnie wpływają zarówno na nasze zdrowie, jak i urodę.

• Brzoskwinie zawierają witaminę C, karotenoidy oraz polifenole, takie jak kwas chlorogenowy. Te silne antyoksydanty pomagają neutralizować wolne rodniki w organizmie, chroniąc komórki przed uszkodzeniami oksydacyjnymi i zmniejszając ryzyko chorób przewlekłych, w tym niektórych nowotworów.
• Beta-karoten, luteina i zeaksantyna obecne w owocach wspierają wzrok. Chronią siatkówkę przed uszkodzeniami i mogą zmniejszać ryzyko chorób oczu związanych z wiekiem.
• Brzoskwinie są cennym źródłem błonnika pokarmowego, który wspiera prawidłową perystaltykę jelit, zapobiega zaparciom i przyczynia się do zdrowego funkcjonowania układu trawiennego. Ich wysoka zawartość wody dodatkowo ułatwia trawienie.
• Zawarty w brzoskwiniach potas pomaga w regulacji ciśnienia krwi, a błonnik wspiera obniżanie poziomu cholesterolu, co korzystnie wpływa na serce i układ krążenia.
• Potas sprzyja wydalaniu nadmiaru płynów z organizmu, co może być pomocne w przypadku obrzęków.

Jakich minerałów i witamin dostarczają – wartości odżywcze

Średniej wielkości brzoskwinia (około 150 g) zawiera szereg kluczowych składników odżywczych.

• Witamina C. W średniej wielkości owocu znajdziesz około 10–15 mg kwasu askorbinowego. To stanowi około 12–19% dziennego zapotrzebowania. To silny antyoksydant, kluczowy dla odporności i produkcji kolagenu.
• Witamina A (w postaci beta-karotenu). Brzoskwinia zawiera około 250-300 µg beta-karotenu, co przekłada się na około 2,3–3,6% dziennego zapotrzebowania na witaminę A (w przeliczeniu na ekwiwalent retinolu). Jest to cenne, choć nie główne, źródło tej witaminy niezbędnej dla wzroku i zdrowej skóry.
• Witaminy z grupy B. W mniejszych ilościach obecne są witaminy takie jak niacyna (B3) i witamina B6, ważne dla metabolizmu energetycznego.
• Witamina K i E. Także występują w mniejszych ilościach, przy czym witamina K jest kluczowa dla krzepnięcia krwi, a witamina E jest silnym antyoksydantem.
• Potas. Brzoskwinia jest cennym źródłem tego pierwiastka, dostarczając około 250-300 mg w średniej wielkości owocu.
• Magnez, miedź i mangan. Znajdziemy je w brzoskwiniach w mniejszych ilościach.

Czy brzoskwinia jest kaloryczna, ile ma kcal i jaki IG?

To owoc o niskiej kaloryczności, co czyni go doskonałym wyborem w diecie. 100 g świeżej brzoskwini dostarcza zazwyczaj około 39–40 kcal. Jest to więc owoc, który nie tuczy w umiarkowanych ilościach i doskonale wpisuje się w dietę odchudzającą.

Owoc zawiera około 9–10 gramów węglowodanów na 100 gramów, z czego większość to naturalny cukier (fruktoza, glukoza, sacharoza) oraz błonnik.

Indeks glikemiczny (IG) jest zazwyczaj niski do umiarkowanego, wynosi około 42–45 dla świeżego owocu. Oznacza to, że nie powoduje gwałtownych skoków poziomu glukozy we krwi, co czyni ją lepszym wyborem niż owoce o wysokim IG, szczególnie dla osób monitorujących poziom cukru. Należy jednak pamiętać, że brzoskwinie w puszce (w syropie) będą miały znacznie wyższy IG i znacznie więcej kalorii oraz cukru. Przedstawione dane mogą nieznacznie różnić się w zależności od odmiany.

Czy są ciężkostrawne i powodują wzdęcia?

Brzoskwinie są ogólnie lekkostrawne i dobrze tolerowane przez większość osób, również tych z wrażliwym układem pokarmowym. Jednak osoby cierpiące na zespół jelita drażliwego (IBS) lub mające nietolerancje na FODMAP powinny spożywać je z umiarem, ponieważ zawarty w nich sorbitol może powodować wzdęcia, bóle brzucha lub biegunkę. Dla łatwiejszej trawienia niektóre osoby decydują się na obieranie skórki.

Czy są przeciwwskazania do ich jedzenia – kiedy i dla kogo?

Są zdrowe i bezpieczne dla większości ludzi, istnieją pewne ograniczenia, w których należy zachować ostrożność.

• Alergia na brzoskwinie. Choć owoc ten nie jest cytrusem, to reakcje alergiczne na niego nie należą do rzadkich. Zdarza się tzw. zespół alergii jamy ustnej (OAS), charakteryzujący się swędzeniem i obrzękiem ust, gardła i języka po kontakcie z owocem. Może być związany z alergią na pyłki brzozy.
• Zespół jelita drażliwego (IBS) i FODMAP.  Brzoskwinie zawierają sorbitol, który jest fermentowalnym poliolem (należącym do FODMAP). U osób z IBS, spożycie brzoskwiń może wywołać objawy takie jak wzdęcia, bóle brzucha czy biegunka.
• Cukrzyca. Mimo niskiego IG, osoby z cukrzycą powinny kontrolować spożycie brzoskwiń ze względu na naturalną zawartość cukru. Brzoskwinie w syropie (puszkowane) są szczególnie niewskazane ze względu na wysoką zawartość węglowodanów.
• Choroby nerek. Osoby ze schorzeniami tego organu, których dieta wymaga ograniczenia potasu w diecie, powinny skonsultować spożycie brzoskwiń z lekarzem.

Jak są wykorzystywane w kosmetyce?

Brzoskwinie i ich składniki są cenionymi surowcami w kosmetyce ze względu na swoje właściwości nawilżające, odżywcze, regenerujące i antyoksydacyjne. Wykorzystuje się głównie ekstrakty z miąższu, olej z pestek brzoskwini oraz hydrolaty.

Ekstrakt z miąższu brzoskwini jest bogaty w witaminy (A, C, E), cukry owocowe, kwasy owocowe (AHA) i antyoksydanty. Działa intensywnie nawilżająco, odżywczo i delikatnie rozjaśniająco. Cukry owocowe wiążą wodę w naskórku, zapewniając głębokie nawilżenie. Witaminy C i E, jako silne antyoksydanty, chronią skórę przed starzeniem wywołanym przez wolne rodniki, a także wspierają produkcję kolagenu, poprawiając elastyczność. Delikatne kwasy AHA mogą wspierać odnowę komórkową, wygładzając skórę i poprawiając jej koloryt. Składnik ten znajdziemy w kremach nawilżających, maseczkach rozświetlających, tonikach i żelach pod prysznic, zapewniając skórze miękkość, gładkość i zdrowy blask.

Olej z pestek brzoskwini, pozyskiwany z nasion, jest lekkim, szybko wchłaniającym się olejem, bogatym w nienasycone kwasy tłuszczowe (oleinowy, linolowy) oraz witaminy (A, E). Charakteryzuje się właściwościami silnie nawilżającymi, regenerującymi, zmiękczającymi i ochronnymi. Kwasy tłuszczowe wzmacniają barierę lipidową skóry, zapobiegając utracie wody i chroniąc przed czynnikami zewnętrznymi. Witamina E, jako "witamina młodości", dodatkowo wspomaga regenerację i działa antyoksydacyjnie. Olej ten jest idealny do pielęgnacji każdego typu cery, szczególnie suchej, wrażliwej, dojrzałej i delikatnej. Jest często wykorzystywany w olejkach do masażu, serum do twarzy, kremach pod oczy, balsamach do ciała oraz w kosmetykach do włosów (zwłaszcza suchych i zniszczonych), gdzie wygładza, nawilża i dodaje blasku.

Hydrolat brzoskwiniowy (woda kwiatowa) również zyskuje popularność jako delikatny tonik nawilżający i odświeżający skórę. Kosmetyki z brzoskwinią są cenione za swoje łagodne działanie, przyjemny zapach i zdolność do poprawy kondycji skóry, czyniąc ją bardziej elastyczną, nawilżoną i promienną.