Kwas hialuronowy – kluczowy składnik nowoczesnej pielęgnacji skóry

Czym jest kwas hialuronowy?

Kwas hialuronowy (HA) to polisacharyd, który naturalnie występuje w organizmie człowieka. Znajduje się przede wszystkim w skórze (ale także mazi stawowej czy ciele szklistym oka). Jest znany przede wszystkim ze swoich właściwości nawilżających.

Jak działa kwas hialuronowy? Jest higroskopijny – działa niczym gąbka i potrafi wchłonąć nawet 1000 razy więcej wody niż sam waży [1]. Dodatkowi niejako „zamyka” ją w skórze, ograniczając TEWL (ang. transepidermal water loss – przeznaskórkową utratę wody), dzięki czemu skóra pozostaje bardziej nawilżona.

Z wiekiem dochodzi do zaniku fibroblastów w skórze właściwej, które są odpowiedzialne m.in. za produkcję kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego. Mniejsza ilość kwasu hialuronowego skutkuje mniejszym nawilżeniem skóry, a także utratą jej jędrności i elastyczności oraz pojawienia się zmarszczek.

Ze względu na właściwości kwasu hialuronowego oraz fakt, że z wiekiem jego ilość w organizmie maleje, jest on jednym z najczęściej stosowanych składników w kosmetykach. Ponadto znajduje też zastosowanie w różnych dziedzinach medycyny (w rehabilitacji pourazowej do procesu regeneracji stawów) oraz w medycynie estetycznej (w zabiegach, które mają na celu wypełnienie drobnych linii i zmarszczek) 

Rodzaje kwasu hialuronowego 

Kwas hialuronowy niejedno ma imię. W kosmetykach możesz spotkać zarówno jego podstawową formę, jak i trzy różne formy: 

• Hialuronian Sodu (INCI: Sodium Hyaluronate) – to forma kwasu hialuronowego, która w organizmie człowieka występuje zazwyczaj właśnie w tej postaci.Ma zdolność przenikania w głąb naskórka, dlatego świetnie nawilża skórę. Jest często wykorzystywana w takich kosmetykach, jak: sera, kremy czy maseczki pielęgnacyjnie.
• Hydrolizowany kwas hialuronowy (INCI: Hydrolysed Hyaluronic Acid) to drobna forma kwasu hialuronowego, która łatwo wnika w skórę. W zależności od wielkości cząsteczek może intensywnie nawilżać, wspierać gojenie i wzmacniać barierę ochronną skóry. Większe cząsteczki (100–300 kDa) wspomagają kondycję skóry wrażliwej i skłonnej do stanów zapalnych, a bardzo małe (ok. 50 kDa) działają przeciwzmarszczkowo, wygładzając skórę.
• Acetylowany hialuronian sodu (INCI:  Sodium Acetylated Hyaluronate) – to forma kwasu hialuronowego, która ma zdolność przywierania do powierzchni skóry. Przez takie działanie tworzy na jej powierzchni film, który ogranicza utratę wody. Acetylowany hialuronian sodu stosuje się głównie w kosmetykach nawilżających do bardzo suchej skóry lub w suchym klimacie, gdzie trudno utrzymać odpowiedni poziom nawilżenia.

Kwas hialuronowy HMW, LMW, ULMW

Kwas hialuronowy może mieć różne działanie w zależności od swojej masy cząsteczkowej. Ma to znaczenie dla efektów pielęgnacyjnych, jakie chce się przy jego pomocy uzyskać.

• Kwas hialuronowy ULMW (ang. Ultra Low Molecular Weight Hyaluronic Acid) ma bardzo małą masę cząsteczkową (<10 kDa) dzięki temu świetnie przenika do głębszych warstw skóry. Działa regenerująco i kojąco. 
• Kwas hialuronowy LMW (ang. Low Molecular Weight Hyaluronic Acid ) ma masę cząsteczkową wynoszącą 10–500 kDa. Również dobrze wnika w głąb skóry, efektywnie ją nawilżania oraz stymuluje produkcję kolagenu.
• Kwas hialuronowy HMW (ang. High Molecular Weight Hyaluronic Acid )ma większą masę cząsteczkową ( >500 kDa) wobec czego nie przenika do głębszych warstw skóry, a pozostaje na jej powierzchni. Dzięki temu tworzy film, który chroni naskórek przed wpływem negatywnych czynników, ogranicza utratę wodę, a tym samym zwiększa nawilżenie skóry.
• Kwas hialuronowy usieciowiony (ang. Cross-Linked HA) – to forma, w której cząsteczki HA są połączone (skrzyżowane) i przyjmują formę hydrożelu. Taki typ kwasu hialuronowego jest wykorzystywany głównie w zabiegach medycyny estetycznej, bo efektywnie wypełnia zmarszczki, zwiększa objętość tkanki oraz dłużej utrzymuje się na skórze.

Kosmetyki z kwasem hialuronowym często łączą różne formy HA, aby jednocześnie zapewnić szybkie nawilżenie skóry oraz długotrwałe efekty.

Jaki kwas hialuronowy jest najlepszy? 

Nie ma jednego uniwersalnego kosmetyku z kwasem hialuronowym, który będzie idealny dla każdego typu cery. 

Choć wiele osób sądzi, że im wyższe stężenie składnika aktywnego, tym skuteczniejszy produkt – nie zawsze jest to prawda. Kwas hialuronowy ma właściwości żelujące, więc w zbyt wysokim stężeniu mógłby stać się trudny do aplikacji i niekomfortowy w użytkowaniu. 

Co więcej, sama ilość HA w składzie nie gwarantuje jego efektywności. Na co więc warto zwrócić uwagę przy wyborze? Przede wszystkim na: 

• wielkość cząsteczek kwasu hialuronowego (im bardziej zróżnicowana, tym lepsze działanie na różnych poziomach skóry),
• zdolność produktu do utrzymania fizjologicznego pH skóry,
• obecność składników wspomagających wchłanianie i wzmacniających działanie HA.

Zastosowanie kwasu hialuronowego w kosmetykach 

Kwas hialuronowy posiada cenne właściwości, które są wykorzystywane w pielęgnacji. 

• Po pierwsze nawilżenie – to przede wszystkim z tym należy łączyć kwas hialuronowy. Jest to humektant, który świetnie wiąże wodę w skórze oraz ogranicza jej utratę. Dzięki temu skóra jest nawilżona, napięta i promienna. 
• Redukcja drobnych zmarszczek – kwas hialuronowy nawilża skórę, poprawia jej napięcie (efekt delikatnego „wypełnienia” skóry) oraz sprawia, że staje się bardziej jędrna. 
• Wsparcie bariery hydrolipidowej – woda jest kluczowym składnikiem płaszcza ochronnego skóry, a jej niedobór osłabia go i zmniejsza jego skuteczność. Kwas hialuronowy, dzięki zdolności wiązania wody, pomaga zachować prawidłową strukturę i funkcjonowanie naturalnej bariery skóry. Dodatkowo może wspierać odnowę komórek oraz produkcję w keratynocytach m.in. lipidów, co jeszcze bardziej wzmacnia naturalną barierę ochronną skóry. 
• Wsparcie w regeneracji skóry i gojeniu ran – kwas hialuronowy może łagodzić stany zapalne skóry, zmniejszając zaczerwienienia, podrażnienia i dodatkowo wspomaga procesy regeneracji naskórka. Niektóre źródła donoszą, że kwas hialuronowy może wspierać gojenie ran, wpływając na różne etapy tego procesu [1]. 
• Wsparcie w pielęgnacji skóry trądzikowej – kwas hialuronowy dzięki swoim właściwościom nawilżającym, łagodzącym i regenerującym może wspomagać skórę podczas kuracji przeciwtrądzikowych, które często prowadzą do przesuszenia i podrażnień. 

Kwas hialuronowy pod oczy 

Skóra pod oczami jest delikatna i ma słabsze krążenie, co sprzyja powstawaniu zastojów i skutkuje obrzękami (tzw. workami pod oczami). Podobnie jest z cieniami pod oczami i drobnymi zmarszczkami, które stają się bardziej widoczne, gdy skóra w tej okolicy jest przesuszona i bardziej wiotka. Kwas hialuronowy może wspomóc redukcję zarówno obrzęków, jak i cieni pod oczami, intensywnie nawilżając skórę oraz przywracając jej elastyczność i jędrność. 

Regularne stosowanie kremu pod oczy z tym składnikiem, połączone z delikatnym masażem, pobudza krążenie, wspiera odpływ limfy i wygładza drobne zmarszczki, sprawiając, że spojrzenie wygląda bardziej świeżo. 

Kwas hialuronowy na włosy  

Choć kwas hialuronowy głównie jest kojarzony z kosmetykami do twarzy, świetnie sprawdzi się także w produktach do pielęgnacji włosów. Ze względu na to, że jest humektatnem – doskonale wiąże wodę we wnętrzu włosów, przez co intensywnie nawilża pasma, odbudowuje ich strukturę i wzmacnia je. 

Ponadto sprawia, że włosy są przyjemne w dotyku, gładkie, pełne blasku i nie puszą się. W przypadku włosów kręconych, kwas hialuronowy nadaje im sprężystości i podkreśla skręt. 

HA sprawdzi się do każdego rodzaju włosów, ale jego właściwości są szczególnie w przypadku pasm, które są przesuszone, zniszczone, łamliwe i pozbawione blasku. 

Jakie są efekty stosowania kwasu hialuronowego na włosy? Dużą zaletą jest to, że ich nie przetłuszcza, ani nie obciąża i szybko przynosi widoczne rezultaty, szczególnie w przypadku bardzo zniszczonych pasm. 

Kwas hialuronowy znajdziesz zarówno w produktach do pielęgnacji, czyli w szamponach, odżywkach, maskach, serach, jak i stylizacji włosów np. kosmetykach o działaniu termoochronnym. 

Koniecznie wypróbuj! 😉 

Kosmetyki z kwasem hialuronowym

Kosmetyki z kwasem hialuronowym oferują szerokie możliwości pielęgnacyjne, odpowiadając na różne potrzeby skóry, włosów i ust. 

Możesz sięgnąć po krem lub serum z kwasem hialuronowym, aby intensywnie nawilżyć i zregenerować skórę twarzy, a dodatkowo wzmocnić działanie tonikiem z tym składnikiem, który przywróci jej równowagę i świeży wygląd. 

Dla osób szukających makijażowego wsparcia świetnym wyborem będzie podkład lub błyszczyk z kwasem hialuronowym, które działają nawilżająco i podkreślają urodę. 

Na okolice oczu warto stosować płatki pod oczy z kwasem hialuronowym, a usta można pielęgnować pomadką z HA.  

Do pielęgnacji ciała doskonale sprawdzi się balsam z kwasem hialuronowym, a włosy można wzmocnić dzięki szamponowi i odżywce do włosów z tym składnikiem. 

Nawet delikatna higiena intymna może zyskać dodatkowe nawilżenie dzięki żelowi do higieny intymnej z kwasem hialuronowym. 

Dzięki temu uniwersalnemu składnikowi codzienna pielęgnacja staje się kompleksowa i skuteczna.

Kiedy warto stosować kwas hialuronowy?

HA to składnik o wszechstronnym działaniu, odpowiedni dla każdego typu skóry. Na co pomaga kwas hialuronowy i kiedy warto sięgać po kosmetyki, które go zawierają? Przede wszystkim, gdy: 

• pojawiają się pierwsze drobne zmarszczki, 
• skóra jest sucha, odwodniona i łatwo ulega podrażnieniom, 
• potrzebujesz lekkiego, nawilżającego produktu, który nie obciąża skóry, 
• skóra wymaga regeneracji, np. po zabiegach złuszczających, laseroterapii czy peelingach chemicznych. 

Jak stosować kwas hialuronowy? 

Zastanawiasz się, jak stosować kwas hialuronowy na twarz? Spróbuj tych 3 kroków: 

• Kwas hialuronowy można używać codziennie – rano i wieczorem (np. delikatny krem z tym składnikiem na dzień, a bardziej skoncentrowana formuła na noc). HA jest delikatny i nie działa komedogennie (nie zapycha porów), więc nadaje się zarówno do skóry bardzo wrażliwej, jak i tłustej czy trądzikowej. 
• Aplikacja kwasu hialuronowego zależy od rodzaju kosmetyku, w którego składzie się znajduje. Serum z HA nakłada się na oczyszczoną skórę, po użyciu toniku lub mgiełki, ale przed kremem nawilżającym czy olejem o cięższej konsystencji. 
• Ochrona - w pielęgnacji dziennej zawsze pamiętaj o kremie z filtrem, by zabezpieczyć skórę przed szkodliwym działaniem promieniowania UV. 

Z czym łączyć, a z czym nie łączyć kwasu hialuronowego? 

Kwas hialuronowy (HA) to uniwersalny składnik pielęgnacyjny, który świetnie łączy się z innymi substancjami aktywnymi. Jego podstawowym zadaniem jest nawilżanie skóry, dlatego dobrze współgra z większością składników kosmetycznych. 

Więcej na temat duetów kosmetycznych z kwasem hialuronowym przeczytasz w artykule: [LINK]. 

Czy kwas hialuronowy jest bezpieczny?

Kwas hialuronowy jest uznawany za bezpieczny i dobrze tolerowany. To substancja, która naturalnie występująca w ludzkim organizmie, co znacznie minimalizuje ryzyko reakcji alergicznych lub szkodliwych skutków. 

Nie oznacza to jednak, że ryzyko można całkowicie wykluczyć. Podobnie jak w przypadku innych substancji, kwas hialuronowy może wywołać podrażnienie lub reakcję alergiczną, zwłaszcza jeśli zawierający go kosmetyk jest niewłaściwie stosowany. 

Jak objawia się uczulenie na kwas hialuronowy? To przede wszystkim: 

• podrażnienie i zaczerwienienie skóry, 
• uczucie swędzenia lub pieczenia, 
• drobne zmiany skórne, takie jak wysypka czy pokrzywka, 
• przesuszenie i łuszczenie naskórka, 
• miejscowy obrzęk. 

Jeśli zauważysz takie symptomy po użyciu produktu z kwasem hialuronowym, przerwij jego stosowanie i skonsultuj się z dermatologiem. 

Bibliografia

1. M. S. Aslam &  H. Choudhry Novel therapeutic strategies targeting endoplasmic reticulum stress and the ER stress response. Pharmaceuticals, 14(4), 301.https://www.mdpi.com/1424-8247/14/4/301, 2021. 
2. A. Olejnik, j. Gościańska, i. Nowak - wydział chemii, uniwersytet im. Adama mickiewicza, poznań znaczenie kwasu hialuronowego w przemyśle kosmetycznym i medycynie estetycznej  https://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-article-BPP2-0017-0045/c/Olejnik_pol.pdf [data dostępu: 25.08.25]. 
3. M.  Kucia, Właściwości i zastosowanie kwasu hialuronowego w kosmetologii i medycynie estetycznej, Kosmetologia Estetyczna 2017. 
4. K.  Żukowska, Kwas hialuronowy natura, zastosowanie i rola w organizmie, Medycyna Estetyczna i Anti-Aging 3, 2009. 
5. D. Patkowska, A. Ruszczyk: Kwas hialuronowy – odkrycie na miarę przełomu tysiącleci. Arkana Kosmetologii 2010. 
6. B. Raszeja- Kotelba, E. Neumann, J. Bowszyc, Kwas hialuronowy i skóra. Polish Journal of Cosmetology 2002. 
7. A. Jaszczuk, J. Ostrowska, E. Kleszczewska, Kwas hialuronowy- jego właściwości oraz wykorzystanie w kosmetyce i medycynie. Polish Journal of Cosmetology 2009.