Oleje na przebarwienia – które naprawdę działają?

Czy i dlaczego naturalne oleje pomagają na przebarwienia?

Przebarwienia to problem, z którym zmaga się wiele osób, niezależnie od wieku i typu cery. Powstają w wyniku miejscowego, nadmiernego nagromadzenia melaniny – barwnika odpowiadającego za kolor skóry. Przyczyny pojawiania się plam pigmentacyjnych mogą być różne. Najczęściej jednak wywołują je promienie UV, zmiany zapalne – np. potrądzikowe, wahania hormonalne lub procesy starzenia.

Z uwagi na to, że ciemne ślady wyglądają nieestetycznie, pojawia się coraz więcej metod na ich redukcję. Co na przebarwienia oferuje obecnie rynek kosmetyczny? Dużą popularnością cieszą się niewątpliwie produkty naturalne, a wśród nich na szczególną uwagę zasługują oleje roślinne. Okazuje się, że odpowiednio stosowane, mogą poprawić wygląd, wyrównując koloryt skóry. 

Jak to się dzieje? Wszystko za sprawą ich składu i wynikających z niego właściwości. Oczywiście poszczególne produkty różnią się między sobą pod tym względem, ale ich skuteczność opiera się na podobnych mechanizmach działania. Polega ono m.in. na wspieraniu i przyspieszaniu procesów regeneracyjnych, co wpływa też na sprawniejsze usuwanie martwych komórek naskórka i wyrównanie kolorytu cery. Oprócz tego niektóre oleje mogą wyrównywać koloryt skóry, co wynika z zawartości konkretnych substancji, np. karetonoidów. 

Chociaż naturalne preparaty nie działają tak szybko i intensywnie jak kwasy czy retinol stosowane w wysokich stężeniach w drogeryjnych kosmetykach, to ich regularne używanie przynosi widoczne efekty. Skuteczność olejów na przebarwienia wiąże się w dużym stopniu z ich zdolnością do poprawy ogólnej kondycji skóry. Wspieranie procesów odnowy, wzmocnienie bariery hydrolipidowej naskórka – wszystko to korzystnie wpływa na jej wygląd, w tym jednolitą pigmentację. 

Szukając produktów na zmiany pigmentacyjne musisz jednak wiedzieć, że olej to nie to samo co olejek na przebarwienia. Chociaż wiele osób używa tych nazw zamiennie, to dwa zupełnie inne produkty. Olej to preparat pozyskany w wyniku tłoczenia (najczęściej na zimno) konkretnej rośliny. To czysta jednoskładnikowa substancja, bogata w tłuszcze, związki (np. witaminy) w nich rozpuszczalne oraz barwniki. W kosmetyce używa się go często jako środka o szerokim działaniu np. wzmacniającym barierę lipidową, łagodzącym czy regenerującym.

Olejki, nazywane często eterycznymi, powstają z kolei w wyniku ekstrakcji lub destylacji i nie są związkami tłuszczowymi, chociaż mogą mieć oleistą konsystencję. Z uwagi na intensywny zapach często wykorzystywane są w aromaterapii. Wiele z nich stosuje się też jako preparaty antyseptyczne. Na półkach drogeryjnych olejkami bywają także nazywane kosmetyki będące gotowymi mieszankami różnych składników. Oprócz olejów roślinnych zawierają w sobie aromaty i inne substancje aktywne, zależnie od ich przeznaczenia.

Jakie oleje na przebarwienia wybrać?

Wybierając naturalne oleje roślinne na plamy pigmentacyjne, warto wiedzieć, które z nich pozwolą uzyskać najlepszy efekt. Wśród produktów cieszących się dużą popularnością i skutecznością w wyrównywaniu kolorytu skóry wymienić można przede wszystkim: 

• olej rycynowy na przebarwienia – nazywany również olejem rącznikowym. Ma szerokie zastosowanie w kosmetyce. Jego działanie wynika m.in. z zawartości kwasu rycynolowego, który działa zmiękczająco, wzmacnia barierę ochronną i przyspiesza regenerację skóry, a co za tym idzie, delikatnie rozjaśnia cerę. Oprócz tego działa antybakteryjnie i przeciwzapalnie, dlatego sprawdza się w redukcji przebarwień potrądzikowych, 
• olej arganowy – stymuluje procesy odnowy, przyspiesza regenerację, przez co delikatnie rozjaśnia skórę i wspomaga wyrównanie kolorytu. Zawartość antyoksydantów – np. witaminy E, fitosteroli, karotenoidów, a także NNKT (niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych) spowalnia procesy starzenia, chroni przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych – np. promieniowaniem UV, co może przeciwdziałać przedwczesnemu pojawieniu się nieestetycznych plam. Ponadto wykazuje działanie przeciwzapalne co zmniejsza ryzyko powstania zmian o takim podłożu, 
• olej tamanu – dzięki bogactwu kwasu linolowego, palmitynowego i oleinowego, a także kumaryny i laktonów wykazuje właściwości przeciwzapalne, antybakteryjne i regeneracyjne. Sprawdza się zwłaszcza przy zapobieganiu i redukcji przebarwień pozapalnych. np. potrądzikowych. Dodatkowo pomaga odbudować barierę ochronną skóry, zabezpieczając ją przed działaniem szkodliwych czynników zewnętrznych, co również wpływa na pigmentację cery, 
• olej z czarnuszki na przebarwienia – zawiera wiele składników, których nie posiadają inne oleje, np. nigellinę, tymol, karwakrol, tymochinon. Wykazują one działanie antybakteryjne, przeciwzapalne, antypigmentacyjne. Ponadto nienasycone kwasy tłuszczowe i sterole wzmacniają barierę hydrolipidową i wspierają regenerację, a witamina E działa przeciwutleniająco. Taki skład i właściwości sprawiają, że olej ten sprawdza się w redukcji zmian pigmentacyjnych poprzez kompleksowe działanie, korzystne dla ogólnej kondycji skóry i jej równomiernego kolorytu, 
• olej z nasion marchwi – dzięki zawartości beta-karotenu zapewnia delikatną ochronę przed słońcem, dlatego działa niejako prewencyjnie. Należy jednak pamiętać, że wartość SPF jest tu zdecydowanie niższa niż w kremach z filtrem, dlatego nie powinien być traktowany jako ich zamiennik. Stosowany regularnie rozjaśnia również plamy posłoneczne i wyrównuje tonację skóry. Obecność kwasów tłuszczowych (linolowego i oleinowego), a także witamin (A i E), sprzyja nawilżeniu, wzmacnia barierę ochronną i przyspiesza regenerację, co przekłada się na promienny wygląd, 
• olej z rokitnika – dzięki witaminie A wspomaga odnowę naskórka i przyspiesza złuszczanie zrogowaciałych komórek, co przyczynia się do wyrównania kolorytu cery i stopniowej redukcji przebarwień. Witamina E, jako przeciwutleniacz, wzmacnia barierę ochronną skóry i wspiera jej odbudowę. Niewielkie ilości witaminy C mogą pogłębić nieco efekt rozjaśnienia. 
• olej z dzikiej róży na przebarwienia – walkę z plamami pigmentacyjnymi wspomagają tu głównie: beta-karoten – naturalny prekursor witaminy A (m.in. retinolu), witamina  E, kwasy linolowy i linolenowy. Działając synergicznie wspierają regenerację, działają ochronnie i przeciwzapalnie, co sprzyja uzyskaniu rozświetlonej cery, 
• olej z opuncji figowej – działa na przebarwienia głównie dzięki silnym właściwościom regenerującym, antyoksydacyjnym, a przez to naturalnie rozjaśniającym. Zawiera wysokie stężenie witaminy E, która chroni komórki skóry przed stresem oksydacyjnym, co może zapobiegać powstawaniu nieestetycznych plam. Dodatkowo, obecne w nim sterole roślinne wspierają odnowę naskórka i utrzymanie prawidłowej bariery hydrolipidowej, a kwasy tłuszczowe – linolowy, oleinowy i palmitynowy – pomagają w regeneracji komórek. Dzięki temu olej ten, nie tylko hamuje powstawanie, ale rozjaśnia istniejące już zmiany. 

Inne oleje, które również warto wypróbować w walce z plamami pigmentacyjnymi, a o których mówi się nieco mniej w tym kontekście, to: 

• olej z pestek malin – działa ochronnie, ponadto wspiera odnowę skóry i łagodzi stany zapalne, może zapobiegać przebarwieniom posłonecznym i niwelować już istniejące,
• olej z wiesiołka – obecność NNKT wspomaga regenerację, a co za tym idzie przyspiesza proces złuszczania martwych komórek naskórka i rozjaśnia drobne plamy,
• olej migdałowy – często stosowany na przebarwienia po trądziku i ekspozycji na słońce. Swoje działanie zawdzięcza głównie witaminie E wspomagającej procesy odbudowy skóry,
• olej jojoba – dzięki zawartości witaminy A, E, PP wspiera walkę ze zmianami pigmentacyjnymi, redukując stany zapalne i stymulując procesy regeneracyjne,
• olej z dziurawca – działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, przez co przyspiesza gojenie, ujednolica kolor skóry i chroni ją przed plamami – zwłaszcza potrądzikowymi.

W pielęgnacji skóry o nierównym kolorycie, dzięki swojemu kompleksowemu działaniu, sprawdzi się także olej konopny, sezamowy, kokosowy, żywokostowy z gojnikiem oraz olej z awokado czy pestek dyni. 

Jakich olejów nie stosować na przebarwienia i dlaczego?

Warto wiedzieć, że nie każdy olej będzie odpowiedni dla wszystkich rodzajów przebarwień – niektóre, mimo swoich korzystnych właściwości, mogą w przypadku konkretnego typu zmian przynieść efekt odwrotny od zamierzonego.

Przykład? Osoby z cerą tłustą, trądzikową i przebarwieniami pozapalnymi powinny unikać olejów komedogennych – zatykających pory, które mogą nasilać niedoskonałości i tym samym zwiększać ryzyko nowych nieestetycznych śladów. Nie sprawdzą się tu np. olej kokosowy, z nasion marchwi czy pszenicy.

Przed zakupem oleju na przebarwienia zawsze warto upewnić się jaki wskaźnik komedogenności ma wybrany produkt i zrezygnować z tych o wartości 4-5, które uznaje się za mocno "zapychające".

Jak stosować oleje na przebarwienia?

Aby oleje skutecznie działały na przebarwienia skóry, należy stosować je w odpowiedni sposób. Najlepsze efekty przynoszą, kiedy stanowią uzupełnienie codziennej pielęgnacji, a nie jej jedyny element. Zawsze nakłada się je na dokładnie oczyszczoną skórę, jako kolejny etap pielęgnacji.  

W przeciwieństwie do olejków eterycznych, czyste oleje nie wymagają rozcieńczania i można aplikować je w niewielkiej ilości (ok. 3 kropli) bezpośrednio na wilgotną twarz. W przypadku skóry wrażliwej dobrze jednak połączyć je z innym kosmetykiem, np. serum lub kremem do twarzy albo nakładać po ich zastosowaniu, co zmniejszy ryzyko ewentualnych podrażnień. Taki sposób sprawi również, że olej „zamknie” wilgoć w skórze i wzmocni jej barierę hydrolipidową. 

W zależności od konkretnego produktu, na przebarwienia na twarzy, niektóre preparaty można aplikować rano i wieczorem, a inne tylko przed snem. Dlaczego? Część z nich, m.in. olej rokitnikowy ma bardzo intensywny kolor, przez co może zostawiać pomarańczowe ślady. Inne, jak np. olej z dziurawca, wykazują właściwości fotouczulające – dlatego bezpośrednio po nałożeniu nie powinno się eksponować skóry na słońce. W tym drugim przypadku, nawet po wieczornej pielęgnacji, w ciągu dnia zaleca się stosowanie kremu przeciwsłonecznego SPF 50+. 

Sposób, w jaki stosuje się olej na przebarwienia, dobrze jest dostosować do ilości, wielkości i rozmieszczenia plam pigmentacyjnych. Na pojedyncze zmiany można używać go punktowo (czystymi palcami lub patyczkiem kosmetycznym), a w przypadku bardziej rozległych śladów – na większe powierzchnie, np. całą twarz, delikatnie wklepując w skórę. 

Dla uzyskania widocznych efektów kluczowa jest regularność pielęgnacji. Choć rezultaty zależą od wielu indywidualnych czynników, kuracja powinna trwać co najmniej kilka tygodni. Jeśli przebarwienia są bardzo widoczne, głębokie lub utrzymują się mimo systematycznego stosowania olejów, warto skonsultować się z dermatologiem lub kosmetologiem.  

Specjalista może zaproponować preparaty lub zabiegi o silniejszym działaniu oraz pomóc w określeniu przyczyny ich powstawania, co umożliwi dobranie skuteczniejszej, spersonalizowanej terapii. 

Efekty stosowania olejów na przebarwienia

Skuteczność olejów w rozjaśnianiu przebarwień zależy od wielu czynników – m.in. od rodzaju zastosowanego oleju i jego jakości, regularności pielęgnacji, a także typu skóry i charakteru zmian. Każda cera reaguje inaczej, dlatego u jednych efekty pojawiają się szybciej, a u innych wymagają więcej czasu i cierpliwości.

Najłatwiej rozjaśnieniu ulegają świeże ślady pozapalne (np. po trądziku). Nieco trudniej zredukować przebarwienia posłoneczne, natomiast hormonalne zwykle wymagają dłuższej, bardziej zaawansowanej pielęgnacji. Zawsze warto mieć na uwadze, że jest to proces długofalowy i nie ma tu natychmiastowych rezultatów.

Systematyczne stosowanie przez kilka tygodni może jednak wyraźnie poprawić wygląd i kondycję skóry. Do najczęściej obserwowanych korzyści ze stosowania olejów na problemy skórne o charakterze pigmentacyjnym należą:

• redukcja stanów zapalnych – dzięki temu zmniejsza się ryzyko pojawienia nowych plam, 
• wzmocnienie bariery hydrolipidowej i łagodzenie podrażnień – skóra jest lepiej chroniona i bardziej odporna na czynniki zewnętrzne wywołujące przebarwienia, 
• wyrównanie kolorytu – rozjaśnione plamy sprawiają, że ton skóry jest ujednolicony, 
• wygładzenie skóry – gładsza cera zyskuje naturalny blask, jest bardziej promienna i rozświetlona, 
• usprawnienie regeneracji – stymulowanie procesów odnowy sprawia, że skóra szybciej pozbywa się martwych komórek, przez co jest rozjaśniona i świeża. 

Możliwe skutki uboczne stosowania olejów na przebarwienia

Choć oleje stosowane w pielęgnacji przebarwień są naturalne i mają wiele zalet, nie zawsze są w pełni bezpieczne – szczególnie jeśli dobór produktu lub sposób jego stosowania są niewłaściwe. 

Do najczęściej spotykanych skutków ubocznych należą: 

• reakcje alergiczne – u osób uczulonych na konkretną roślinę mogą wystąpić objawy alergiczne – świąd, zaczerwienienie czy obrzęk. Przed pierwszym użyciem zaleca się wykonanie próby na małym kawałku ciała,
• podrażnienia – wrażliwa cera może zareagować miejscowym podrażnieniem – rumieniem, swędzeniem, pieczeniem. W takich przypadkach lepiej łączyć olej z kremem i zaczynać od bardzo niewielkiej ilości – np. 1 kropli,
• fototoksyczność i nadwrażliwość na słońce – niektóre oleje, np. z dziurawca, mogą uwrażliwić skórę na promieniowanie UV, prowadząc do poparzeń, nasilenia przebarwień i pojawienia się nowych plam. Aby temu zapobiec, lepiej stosować go wieczorem, a rano używać filtra SPF 50+,
• zatykanie porów – oleje komedogenne, np. kokosowy, mogą pogorszyć stan cery tłustej i trądzikowej, nasilając zmiany zapalne i wynikające z nich przebarwienia. Osoby z takim rodzajem skóry powinny ich unikać.

Bibliografia:

1. B. Malara, P. Malara, Charakterystyka przebarwień skóry i metod ich redukcji, Zeszyty Naukowe Akademii Górnośląskiej Nr 8/2023, s. 46 - 55, https://www.gwsh.pl/content/biblioteka/org/zeszyty/ag/zn8/ZN8AG_Malara1.pdf [data dostępu: 29.10.2025] 
2. A. Litwinek, W. Zmysłowska, U. Oczkowska, Naturalne oleje roślinne w pielęgnacji skóry, https://novaosvita.com/wp-content/uploads/2020/12/InnTrImModSc-Kyiv-Dec2020.pdf#page=155 [data dostępu: 29.10.2025] 
3. A. Muzykiewicz, A. Nowak, A. Klimowicz, K.M Florkowska, Fotoalergeny i związki fototoksyczne pochodzenia roślinnego. Zagrożenia i korzyści terapeutyczne, Kosmos Problemy Nauk Biologicznych, Tom 66, 2 (315) Strony 207–216 
4. M. Wyszkowska-Kolatko, P. Koczurkiewicz, K. Wójcik, E. Pękala, Rośliny lecznicze w terapii chorób skóry, Postępy Fitoterapii 2015, https://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2016/01/pf_2015_184-192.pdf [data dostępu: 29.10.2025] 
5. N. Schäfer, M. Sobczyk, D. Burczyk, R. Balwierz, U. Skotnicka-Graca, Możliwości zastosowania olejów roślinnych w pielęgnacji skóry trądzikowej, esthetic Cosmetology and Medicine 2 / 2022 / vol. 11, str. 55, https://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2022/04/ACM-2022-02-KE-Schafer.pdf [data dostępu: 29.10.2025]