Jakie są przyczyny nadwrażliwości zębów?

Nadwrażliwość zęba może pojawić się z wielu powodów. Najczęstszą przyczyną jest odsłonięcie zębiny – warstwy znajdującej się pod szkliwem. Dzieje się tak, gdy szkliwo ulega stopniowemu ścieraniu lub gdy dziąsła się cofają, odsłaniając wrażliwe części zęba. Genetyka również może odgrywać rolę w tej przypadłości, gdyż niektóre osoby mają naturalnie cieńsze szkliwo lub wady w budowie zębów, które predysponują je do nadwrażliwości.

Twoje zęby wrażliwe mogą być efektem zbyt agresywnego szczotkowania lub używania zbyt twardej szczoteczki. Również zgrzytanie zębami w nocy (bruksizm) może prowadzić do ścierania szkliwa, co również sprzyja nadwrażliwości. Dodatkowo, bruksizm może być dziedziczny, więc osoby, których rodziny mają tendencję do zgrzytania zębami, mogą być bardziej narażone na rozwój nadwrażliwości. Nie bez znaczenia pozostają też nieleczone wady zgryzu, które powodują nadmierne ścieranie się warstwy szkliwa i w następstwie rozwój objawów nadwrażliwości zębów.

Urazy mechaniczne to kolejna przyczyna nadwrażliwości zębów. Uszkodzenie zębów w wyniku uderzeń, wypadków, a także nadmiernego nacisku na zęby (np. w wyniku intensywnego gryzienia twardych przedmiotów) może prowadzić do pęknięć szkliwa lub jego ścierania, odsłaniając wrażliwą zębinę. Nawet niewielkie pęknięcia mogą sprawiać, że ząb staje się bardziej wrażliwy na bodźce termiczne, dotykowe czy chemiczne. Tego rodzaju uszkodzenia mogą występować zarówno w wyniku urazów zewnętrznych, jak i w wyniku wewnętrznych nawyków, takich jak zgrzytanie zębami.

Nagła nadwrażliwość zębów często pojawia się także jako skutek uboczny zabiegów stomatologicznych – po wybielaniu, po usuwaniu kamienia (skalingu) czy po piaskowaniu. Te procedury mogą czasowo uszkadzać szkliwo i prowadzić do uczucia wrażliwości. Ponadto, kwasy zawarte w napojach gazowanych i sokach owocowych również mogą uszkadzać szkliwo. Jeśli często sięgasz po takie napoje, ryzyko rozwoju nadwrażliwości znacząco wzrasta. Należy pamiętać, że dieta bogata w kwasy (jak cytrusy, napoje gazowane czy sok pomarańczowy) może przyspieszać erozję szkliwa, co zwiększa podatność na ból związany z nadwrażliwością.

Wszystkie te czynniki, zarówno genetyczne, jak i środowiskowe, mogą się nakładać, prowadząc do nasilenia objawów nadwrażliwości.

Jakie objawy daje nadwrażliwość zębów?

Objawy nadwrażliwości zębów są charakterystyczne i stosunkowo łatwe do rozpoznania. Najbardziej typowy jest ostry, przeszywający ból, który pojawia się najczęściej na zimno lub na ciepło, ale może również występować przy kontakcie z pokarmami o ekstremalnych temperaturach. Twoje bardzo wrażliwe zęby mogą reagować także na słodkie, kwaśne oraz kwaśno-słodkie pokarmy i napoje.

Dyskomfort może pojawić się również podczas gryzienia, zwłaszcza twardych lub lepkich pokarmów, które dodatkowo wywierają nacisk na zęby. W niektórych przypadkach nadwrażliwość objawia się także przy dotyku zębów, na przykład podczas mycia zębów lub używania nici dentystycznej.

Nadwrażliwość zębów często daje o sobie znać po przeprowadzonych zabiegach stomatologicznych, takich jak plombowanie, wybielanie czy skaling. Szczególnie zauważalna jest nadwrażliwość pozabiegowa, która może utrzymywać się przez kilka dni, a w niektórych przypadkach nawet tygodni, w zależności od rodzaju i intensywności zabiegu. U niektórych osób objawy mogą się nasilać po zabiegach, które powodują czasowe uszkodzenie szkliwa lub odsłonięcie zębiny.

Co pomaga na nadwrażliwość zębów?

W walce z wrażliwymi zębami kluczowy jest dobór odpowiednich produktów do higieny jamy ustnej. Specjalna pasta do zębów lub żel na nadwrażliwość zębów zawierają składniki aktywne, które stopniowo zmniejszają dyskomfort. Najważniejsze z nich to:

• azotany potasu, które blokują przewodzenie bodźców bólowych,
• fluorki, wzmacniające szkliwo i chroniące przed próchnicą,
• hydroksyapatyt, który wypełnia mikrouszkodzenia w szkliwie,
• arginia w połączeniu z węglanem wapnia, tworząca ochronną warstwę na powierzchni zębów.

Pomocna może być również odpowiednia płukanka, zawierająca składniki łagodzące i remineralizujące. Każdy preparat powinien być stosowany regularnie, aby przyniósł oczekiwane efekty.

Jak wyleczyć nadwrażliwość zębów?

W gabinecie stomatologicznym lekarz ma do dyspozycji szereg profesjonalnych metod leczenia. Podstawową procedurą jest fluorowanie – nakładanie specjalnych preparatów fluorkowych, które wzmacniają szkliwo. Lakier do zębów z wysoką zawartością fluoru tworzy ochronną barierę i stopniowo zmniejsza nadwrażliwość.

Dentysta może również zastosować żele i lakiery do zębów zawierające związki wzmacniające szkliwo. W przypadku poważniejszych problemów może być konieczne uszczelnienie zębiny specjalnymi preparatami lub założenie odpowiednich wypełnień. W skrajnych przypadkach może być potrzebne leczenie kanałowe.

Domowe sposoby na nadwrażliwość zębów – jak jej uniknąć?

Oto sprawdzone domowe sposoby na zmniejszenie dyskomfortu związanego z nadwrażliwością:

• unikaj ekstremalnych temperatur potraw i napojów – daj im osiągnąć temperaturę zbliżoną do pokojowej,
• nie szczotkuj zębów bezpośrednio po spożyciu kwaśnych pokarmów i napojów – odczekaj minimum 30 minut,
• stosuj technikę delikatnego szczotkowania bez nadmiernego nacisku,
• używaj szczoteczki o miękkim włosiu (możesz używać manualnej jak i sonicznej, choć część osób zgłasza, że objawy nadwrażliwości nasilają się u nich po szczoteczkach elektrycznych i sonicznych),
• ogranicz spożycie napojów gazowanych i soków cytrusowych,
• stosuj słomkę do picia napojów o wysokiej kwasowości,
• unikaj twardych pokarmów, które mogą dodatkowo uszkadzać szkliwo.