Pomarańcza – właściwości, kalorie, witaminy

Jakie właściwości zdrowotne mają pomarańcze?

Pomarańcza to jeden z najbardziej rozpoznawalnych i cenionych owoców cytrusowych na świecie. Symbolizuje słońce i witalność. Od wieków doceniany nie tylko za swój orzeźwiający smak, ale także za bogactwo składników odżywczych, w tym witamin. Niezależnie od tego, czy wybierzesz klasyczną słodką odmianę, czy soczystą pomarańczę czerwoną sycylijską, każda z nich dostarcza cennych substancji wspierających organizm.

Ten owoc to nie tylko smaczny dodatek do diety, ale także cenne źródło związków bioaktywnych, które wykazują szereg pozytywnych właściwości prozdrowotnych. Regularne spożywanie tych cytrusów może wspierać organizm na wielu poziomach.

• Wspomagają trawienie i regulują pracę jelit dzięki wysokiej zawartości błonnika pokarmowego.

• Działają jako silne antyoksydanty, chroniąc komórki przed stresem oksydacyjnym za sprawą obecności flawonoidów i karotenoidów.

• Mogą przyczyniać się do poprawy zdrowia sercowo-naczyniowego, wpływając na ciśnienie krwi i poziom cholesterolu.

• Wspierają ogólną odporność organizmu.

Ile mają kalorii, węglowodanów i jaki indeks glikemiczny?

To owoc o umiarkowanej kaloryczności, co sprawia, że jest świetnym wyborem zarówno w diecie odchudzającej, jak i dla utrzymania zdrowej wagi.

• Kalorie (kcal) – jedna średnia pomarańcza (około 130 g) dostarcza zazwyczaj od 60 do 70 kcal. 100 g to średnio około 47 kcal. Jest to więc stosunkowo lekkostrawny i niskokaloryczny owoc.
• Głównym źródłem energii w pomarańczach są cukry, których 100 g owocu zawiera około 11–12 g. Są to głównie cukry proste, takie jak fruktoza, glukoza i sacharoza, oraz błonnik.
• Indeks glikemiczny (IG) jest niski do umiarkowanego i wynosi zazwyczaj około 43–50. Oznacza to, że cukry z owocu uwalniają się do krwi stopniowo, nie powodując gwałtownych skoków glukozy. To czyni ją owocem odpowiednim dla cukrzyka, o ile spożywana jest w umiarkowanych ilościach i w ramach zbilansowanej diety. Warto jednak pamiętać, że sok z pomarańczy ma wyższy IG (około 50–55) ze względu na brak błonnika.

Jakie witaminy ma pomarańcza?

To prawdziwa skarbnica witamin, z których najczęściej wymieniana jest witamina C. Jedna średnia pomarańcza (ok. 130 g) może dostarczyć ponad 70 mg witaminy C, co stanowi około 80–90% dziennego zapotrzebowania dorosłego człowieka na tę witaminę.

Zawierają także inne cenne składniki odżywcze:

• Witaminy z grupy B takie jak tiamina (B1), ryboflawina (B2), niacyna (B3), kwas pantotenowy (B5) i kwas foliowy (B9). Są one kluczowe dla prawidłowego metabolizmu, funkcjonowania układu nerwowego i produkcji czerwonych krwinek.
• Witamina A (w postaci beta-karotenu) – jest ważna dla zdrowia wzroku i skóry.
• Minerały – pomarańcze dostarczają również potas, który wspiera prawidłowe ciśnienie krwi i funkcjonowanie mięśni, a także niewielkie ilości wapnia i magnezu.

Te wartości odżywcze sprawiają, że są doskonałym uzupełnieniem zdrowej i zbilansowanej diety.

Ile pomarańczy można zjeść dziennie?

Nie ma jednej uniwersalnej zasady określającej dokładną liczbę owoców, jaką można zjeść dziennie, ponieważ zależy to od indywidualnych potrzeb kalorycznych, stanu zdrowia i ogólnej diety. Jednakże, z uwagi na ich wartości odżywcze i zawartość błonnika, jedna pomarańcza dziennie to doskonały sposób na włączenie jej do zbilansowanej diety.

Nadmierne spożycie pomarańczy może nie służyć każdemu – szczególnie osobom z wrażliwym układem trawiennym (z uwagi na kwasowość i błonnik) lub tym, którzy muszą kontrolować poziom cukru w diecie. Zazwyczaj 1–2 owoce dziennie są w pełni bezpieczne i dostarczają wielu korzyści. Ważne jest, aby pamiętać o różnorodności diety i spożywać także inne owoce i warzywa. Pomarańcze nie tuczą, jeśli są spożywane w umiarkowanych ilościach, w ramach dziennego zapotrzebowania kalorycznego.

Jakie właściwości ma skórka pomarańczy?

Choć zwykle ją wyrzucamy, skórka pomarańczy kryje w sobie mnóstwo cennych substancji o działaniu prozdrowotnym i kosmetycznym.

• Jest bogata w flawonoidy, w tym hesperydynę, które są silnymi antyoksydantami.
• Zawiera olejki eteryczne, głównie limonen, nadający jej charakterystyczny zapach i wykazujący działanie antybakteryjne.
• Stanowi cenne źródło błonnika pokarmowego.
• Dostarcza również pewne ilości witaminy C.

Jest wykorzystywana do produkcji kandyzowanych skórek, aromatów spożywczych, a także w formie pomarańczy suszonej jako dodatek do napojów i deserów.

Czy są przeciwwskazania do ich jedzenia?

Chociaż pomarańcze są niezwykle zdrowe, istnieją pewne przeciwwskazania lub sytuacje, w których należy zachować ostrożność przy ich spożywaniu:

• Refluks żołądkowo-przełykowy i zgaga. Kwaśny charakter, zwłaszcza soku z pomarańczy, może nasilać objawy refluksu i zgagi u osób wrażliwych.
• Nadwrażliwość zębów, ubytki niepróchnicowego pochodzenia, erozja szkliwa. Kwas cytrynowy obecny w tych owocach może erodować szkliwo zębów. Pij sok przez słomkę i przepłukać usta wodą po spożyciu owocu. Unikaj szczotkowania bezpośrednio po jedzeniu tego owocu.
• Alergie. Rzadko występują reakcje alergiczne. Objawiają się swędzeniem, wysypką, obrzękiem ust czy trudnościami w oddychaniu.
• Interakcje z lekami. Sok grejpfrutowy jest znany z interakcji z wieloma lekami, ale sok z pomarańczy rzadziej wykazuje takie działanie. Mimo to, osoby przyjmujące specyficzne leki, np. statyny, powinny skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
• Cukrzyca. Mimo niskiego IG, osoby z zaburzeniami glikemicznymi powinny kontrolować spożycie, aby nie przekroczyć zalecanej ilości węglowodanów.

Pomarańcz w kosmetyce – jakie ma właściwości i co się wykorzystuje?

Pomarańcza i jej komponenty są wysoko cenione w przemyśle kosmetycznym ze względu na bogactwo składników aktywnych, które oferują różnorodne korzyści dla skóry i włosów. Wykorzystuje się przede wszystkim olejek eteryczny, ekstrakty z owocu oraz skórki, a także hydrolaty. Co więcej, w kontekście zapachowym, kwiaty pomarańczy odgrywają kluczową rolę w perfumiarstwie.

Olejek eteryczny z pomarańczy

Pozyskiwany głównie ze skórki jest bogaty w limonen, charakteryzuje się właściwościami antyseptycznymi, przeciwzapalnymi i ściągającymi. Jest idealny dla skóry tłustej, mieszanej i trądzikowej, wspierając regulację wydzielania sebum i oczyszczanie porów. Znajduje zastosowanie w tonikach oczyszczających, żelach do mycia twarzy, maseczkach detoksykujących oraz w produktach do włosów przetłuszczających się (np. szamponach i wcierkach), które wspomagają kontrolę sebum na skórze głowy. Pamiętaj, że ze względu na potencjalne działanie fotouczulające, kosmetyki z olejkiem (szczególnie tym z zimno tłoczonej skórki) najlepiej stosować wieczorem lub używać filtrów UV.

Ekstrakt z miąższu pomarańczy

Jest to źródło witaminy C, kwasów owocowych (AHA) i flawonoidów. Działa rozjaśniająco, antyoksydacyjnie i stymuluje produkcję kolagenu. Jest doskonały dla skóry dojrzałej, zmęczonej, z przebarwieniami oraz dla każdego typu cery wymagającej rewitalizacji. Znajdziesz go w serum rozświetlających, kremach przeciwzmarszczkowych, maseczkach wygładzających i peelingach enzymatycznych.

Ekstrakt ze skórki pomarańczy

Koncentruje flawonoidy i pektyny. Ma właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne oraz nawilżające. Wspomaga ochronę skóry przed czynnikami zewnętrznymi i poprawia jej elastyczność. Odpowiedni dla skóry normalnej, suchej i wrażliwej. Stosowany jest w kremach nawilżających, balsamach do ciała i emulsjach ochronnych.

Hydrolat pomarańczowy

Jest to delikatna woda kwiatowa, będąca produktem ubocznym destylacji olejku eterycznego. Ma łagodne działanie tonizujące, nawilżające i odświeżające. Idealny dla każdego typu cery, w tym wrażliwej, do codziennego tonizowania twarzy lub jako mgiełka odświeżająca. Może być również używany do włosów, aby je nawilżyć i nadać lekki zapach.

W perfumiarstwie kwiat jest źródłem cennych olejków eterycznych i absolutów, takich jak neroli (olejek z kwiatów gorzkiej pomarańczy) i absolut (fleur d'oranger). Są one wykorzystywane jako kluczowe nuty zapachowe w perfumach, wodach toaletowych i kolońskich, nadając kompozycjom kwiatowy, słodki i świeży aromat.

Pomarańcza to wszechstronny składnik kosmetyczny – dzięki swoim właściwościom nawilżającym, rozjaśniającym, antyoksydacyjnym i rewitalizującym wykorzystywana jest w szerokim zakresie produktów, od kremów do twarzy po olejki do masażu i produkty do włosów, wspierając zdrowy i promienny wygląd. Jednocześnie, jego walory zapachowe sprawiają, że jest niezastąpiony w świecie perfumiarstwa.