Grzybki Reishi w kosmetykach – właściwości, działanie i zastosowanie w pielęgnacji

Czym są grzybki Reishi i skąd pochodzą?

Grzybki Reishi – (Lakownica żółtawa, łac. Ganoderma lucidum (Curtis) P. Karst.), w naturze spotkać można głównie w Azji. Rosną na pniach, korzeniach i korze drzew liściastych, przeważnie martwych, a ich kapelusz wyglądem przypomina wachlarz lub półkole o połyskującej brunatnej barwie. Obecnie w “dzikiej” postaci widuje się je rzadko – najczęściej pochodzą z kontrolowanych upraw.

Reishi nazywane są często “grzybami nieśmiertelności”, od wieków zajmują ważne miejsce w medycynie Dalekiego Wschodu. Ich historia stosowania – w Chinach, Japonii i Korei – liczy ponad cztery tysiące lat! Choć przez stulecia, wykorzystywane były głównie jako wsparcie kondycji organizmu, obecnie ich popularność wychodzi daleko poza kontekst zdrowotny. 

Dziś ekstrakt z grzybów Reishi uważany jest za surowiec o szerokim spektrum działania, nie tylko w suplementacji, ale również w kosmetologii. Współczesna pielęgnacja chętnie wykorzystuje jego potencjał, wprowadzając ten składnik jako bazę lub dodatek wielu receptur, pozwalających dbać o wygląd.  

Mimo że do niedawna, kosmetyki z ich zawartością znane były głównie w rutynie koreańskiej, dziś dzięki licznym badaniom prowadzonym od kilku dekad na zachodzie, grzyby Reishi coraz częściej znaleźć można w europejskich produktach pielęgnacyjnych. Cenią je zwłaszcza miłośnicy naturalnych składników o udokumentowanej skuteczności. 

Właściwości grzybków Reishi w kosmetykach

Swoje cenne dla kondycji i wyglądu skóry właściwości, grzyb Reishi zawdzięcza wielu zawartym w nim składnikom aktywnym. Są to m.in. ochronne antyoksydanty np. polifenole, a także nawilżające i wzmacniające barierę ochronną polisacharydy takie jak beta-glukan. Ponadto bogate są w przeciwzapalne triterpenoidy, regenerujące aminokwasy (np. leucynę i lizynę) oraz witaminy i minerały (np. z grupy B, cynk) wspierające procesy odnowy.

Dzięki obecności wielu dobroczynnych substancji, ekstrakty z Reishi wykazują szerokie działanie: 

• przeciwutleniające – neutralizują wolne rodniki, a przez to zmniejszają stres oksydacyjny i spowalniają procesy starzenia;
• regenerujące – wspierają odbudowę naskórka, gojenie drobnych ran i uszkodzeń;
• rozświetlające – dzięki wsparciu procesów odnowy, wyrównują koloryt skóry; rozjaśniają przebarwienia;
• wzmacniające barierę hydrolipidową – poprawiają odporność skóry na działanie szkodliwych czynników zewnętrznych;
• nawilżające – dzięki wsparciu “tarczy” ochronnej, pomagają utrzymać odpowiedni poziom wilgoci w skórze;
• przeciwstarzeniowe – spowalniają procesy starzenia, minimalizują jego pierwsze objawy;
• przeciwzapalne i kojące – łagodzą podrażnienia i reakcje o podłożu zapalnym, redukują zaczerwienienia.

Działanie ekstraktu z Reishi w pielęgnacji skóry twarzy

Korzystne dla skóry właściwości grzyba Reishi sprawiają, że znajduje on zastosowanie w wielu różnych kosmetykach. Formuły z jego zawartością to m.in.:

• toniki i esencje – dzięki lekkiej, wodnej konsystencji, szybko się wchłaniają. Ich zadanie to przywrócenie naturalnego pH skóry, ale również jej delikatne nawilżenie, ukojenie i przygotowanie do dalszych etapów pielęgnacji;
• sera, ampułki – zawierają wysokie stężenia składników aktywnych, które działają w głębszych warstwach skóry. Sprzyjają regeneracji, wzmacniają barierę ochronną, spowalniają procesy starzenia;
• kremy do twarzy – mają bogatszą konsystencję, a zawarte w nich ekstrakty Reishi chronią przed czynnikami zewnętrznymi, nawilżają, wygładzają, rozjaśniają cerę;
• maski – stanowią uzupełnienie pielęgnacji, można stosować je np. raz w tygodniu. Działają jak intensywna kuracja – utrzymująca wodę w naskórku, łagodząca podrażnienia, ujędrniająca i rozświetlająca skórę.

Dokładne działanie konkretnych produktów zależy od ilości głównego składnika, czyli ekstraktu z grzyba Reishi, ale również od pozostałych komponentów danej receptury i ich właściwości. Dostosowanie ich do potrzeb swojej cery i regularne stosowanie, może przynieść zauważalne efekty w postaci lepszego nawilżenia, rozświetlenia i wygładzenia skóry. 

Reishi a działanie anti-aging

Działanie grzybków Reishi na skórę, sprawia, że wykorzystywane są często w formułach anti-aging. Za takie właściwości surowca odpowiada wysoka zawartość substancji bioaktywnych o potencjale przeciwstarzeniowym, przeciwzapalnym i ochronnym. Jakie to składniki i jak wpływają na wygląd?

Wysoka zawartość polisacharydów, w tym beta-glukanów, wzmacnia barierę hydrolipidową, ogranicza ucieczkę wody, co pozwala utrzymać skórę bardziej jędrną i elastyczną. Aminokwasy – leucyna i lizyna – wspierają procesy odnowy, a triterpeny – w tym kwas ganoderowy wykazują działanie przeciwzapalne i ochronne, łagodząc podrażnienia i wspierając regenerację komórek.  

Ogromnym atutem grzyba jest również obecność silnych antyoksydantów – zwłaszcza dysmutazy ponadtlenkowej oraz polifenoli, które chronią skórę przed stresem oksydacyjnym odpowiedzialnym za przedwczesne starzenie. Dzięki tak złożonemu działaniu, kosmetyki z Reishi świetnie sprawdzają się zwłaszcza prewencyjnie – w celu zapobiegania pierwszym oznakom upływającego czasu.

Dla wzmocnienia efektów, Lakownica bardzo często pojawia się w formułach anti-aging razem z wzmacniającym kolagenem, regenerującymi ceramidami i peptydami czy nawilżającym kwasem hialuronowym i stymulującym jego wytwarzanie niacynamidem, ponieważ składniki te wzajemnie uzupełniają swoje działanie. Dobrze współgra też z rozświetlającą witaminą C i przeciwutleniającym koenzymem Q10, tworząc synergiczne połączenia poprawiające wygląd skóry.

Produkty z Reishi, jako naturalne wsparcie dla urody, idealnie wpisują się w popularną ostatnio filozofię “skin longevity”. Podejście to koncentruje się nie tyle na tuszowaniu oznak starzenia, co na kompleksowej pielęgnacji nastawionej na wydłużeniu okresu, w którym skóra wygląda świeżo, młodo i promiennie.

Dla jakiego typu cery sprawdzą się kosmetyki z Reishi?

Ze względu na wysoką zawartość składników aktywnych, grzyb Reishi wykazuje szerokie, korzystne działanie na skórę. Dzięki temu, kosmetyki z jego dodatkiem mogą wspierać pielęgnację przy różnych jej potrzebach i problemach. Receptury z lakownicą sprawdzą się w przypadku cery: 

• dojrzałej – obecność antyoksydantów – m.in. polifenoli, dysmutazy ponadtlenkowej – neutralizuje rodniki i spowalnia proces starzenia skóry oraz minimalizuje jego pierwsze oznaki. Leucyna i lizyna wspierają regenerację;
• przesuszonej – dzięki polisacharydom naskórek lepiej utrzymuje wilgoć i ma mocniejszą barierę hydrolipidową;
• tłustej i trądzikowej – triterpenoidy redukują zmiany zapalne – krostki, grudki, beta-glukany działają kojąco, a aminokwasy wspierają procesy naprawcze;
• wrażliwej – wielocukry wzmacniają barierę hydrolipidową, utrzymują odpowiedni poziom nawilżenia, zwiększają odporność cery na szkodliwe działanie czynników zewnętrznych. Niektóre z nich, np. beta- glukany łagodzą podrażnienia.

Ponadto, właściwości grzybów Reishi sprawdzą się w przypadku osób po intensywnych zabiegach – np. z użyciem kwasów czy retinolu. Dzięki składnikom przyspieszającym regenerację i łagodzącym podrażnienia, skóra szybciej dochodzi do siebie, a dyskomfort cery jest zminimalizowany. 

Jak stosować kosmetyki z grzybkami Reishi?

Lakownica żółtawa uznawana jest za łagodny składnik, dlatego w pielęgnacji może być włączona do codziennej rutyny. To jak stosować grzyby Reishi w kosmetykach, zależy od kilku czynników – m.in. pory dnia. Rano na oczyszczoną twarz warto użyć lekkiej nawilżającej esencji z grzybkiem, a następnie zastosować krem na dzień wzmacniający barierę ochronną skóry. Na sam koniec nie można zapomnieć o kremie z filtrem UV.

Wieczorem, po dwuetapowym oczyszczaniu (demakijaż i delikatne mycie) sprawdzi się tonik, który ukoi skórę po całym dniu. Kolejnym krokiem może być serum z ekstraktem, które wesprze nocną regenerację. Całość warto zamknąć kremem na noc, pamiętając, że Reishi w kosmetykach dobrze jest łączyć z innymi składniki dopasowanymi do potrzeb skóry.

Z czym łączyć grzybki Reishi w kosmetykach, a jakich duetów unikać?

Kosmetyki z ekstraktem Lakownicy żółtawej świetnie współgrają z innymi produktami i składnikami aktywnymi, co pozwala wzmocnić ich działanie i kompleksowo zadbać o skórę. Ekstrakt dobrze komponuje się np. z wzmacniającymi barierę ochronną ceramidami, nawilżającym kwasem hialuronowym, wspierającym odbudowę i wyrównującym koloryt niacynamidem, łagodzącym podrażnienia pantenolem. Takie połączenia tworzą synergiczne duety wspierające kondycję skóry na wielu poziomach.

Reishi jest składnikiem łagodnym i stabilnym, dlatego rzadko wchodzi w konflikt z innymi kosmetykami. Warto jednak unikać łączenia go jednocześnie z bardzo silnie złuszczającymi kwasami lub wysokimi stężeniami retinolu w tym samym kroku pielęgnacyjnym, ponieważ może to zwiększać ryzyko podrażnienia skóry. Lepiej stosować te składniki naprzemiennie lub w różnych etapach rutyny, aby zachować komfort i bezpieczeństwo.

Reishi w koreańskiej pielęgnacji (K-beauty)

Z uwagi na swoje pochodzenie, ekstrakty z Reishi są szczególnie popularne w koreańskiej pielęgnacji. Pojawiają się w wielu różnych kosmetykach, najczęściej esencjach, serum i maskach regenerujących. Żeby zmaksymalizować ich działanie, formuły wzbogacane są też innymi cennymi składnikami.

W K-beauty często łączy się je np. z matchą i żeń-szeniem. Obydwa są bogate w antyoksydanty, a przez to spowalniającą procesy starzenia. Podobne działanie wykazuje grzyb Chaga, zawierający przeciwutleniacze i redukujący stany zapalne skóry. Popularna jest także kojąca i regenerująca wąkrotka azjatycka (Centella asiatica (L.) Urb.).

Takie wieloskładnikowe receptury, poprzez synergiczne działanie poszczególnych surowców, pozwalają na kompleksową pielęgnację. Holistyczne podejście i przemyślane połączenia, umożliwiają skuteczną odpowiedź na potrzeby różnych typów skóry i jej potrzeb.

Czy istnieją skutki uboczne grzybów Reishi i przeciwwskazania do ich stosowania w kosmetykach?

Lakownica żółtawa to bezpieczny składnik kosmetyków, dobrze tolerowany przez większość typów cery. Mimo wszystko, kiedy wprowadzasz do pielęgnacji nowy produkt i surowiec, przed zastosowaniem go na większą powierzchnię ciała, wykonaj próbę uczuleniową na małym fragmencie skóry.

Grzyb Reishi rzadko daje skutki uboczne. Jeśli już się pojawiają, mogą wynikać z indywidualnej nadwrażliwości lub niewłaściwego używania kosmetyku – np. w połączeniu z silnie aktywnymi składnikami. Przeciwwskazaniem do stosowania Reishi jest m.in. zestawianie go w jednej rutynie z kwasami AHA/BHA, ponieważ może to prowadzić do podrażnień.

Podsumowanie

Reishi to surowiec o dużym potencjale pielęgnacyjnym. Jego szerokie spektrum działania – od nawilżenia i wzmocnienia bariery ochronnej, przez przyspieszenie regeneracji i działanie przeciwstarzeniowe, aż po ukojenie i redukcję stanów zapalnych – sprawia, że doskonale sprawdza się przy większości typów cery.

Kosmetyki z tym grzybkiem idealnie wpisują się w trend naturalnej, świadomej pielęgnacji oraz filozofię „slow beauty”, promującą holistyczne podejście do dbania o urodę i stawiającą na jakość, a nie ilość stosowanych produktów.

Bibliografia

1. A. Grys, E. Hołderna-Kędzia, Z. Łowicki, Ganoderma lucidum – grzyb o cennych właściwościach farmakologicznych, Postępy Fitoterapii 2011, (1), str. 28-33, https://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2014/11/pf_2011_028-033.pdf [data dostępu: 22.11.2025].
2. N. Góra, Przegląd wybranych gatunków grzybów stosowanych do produkcji kosmetyków regenerujących i pielęgnujących do twarzy i ciała, Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego 2025.
3. D. Bielicka, Grzyby adaptogenne – lista, działanie, naturalnawiedza.pl, https://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2014/11/pf_2011_028-033.pdf [data dostępu: 22.11.2025].
4. H. Kühnel, M. Seiler, B. Feldhofer, A. Ebrahimian, M. Maurer, Ganoderma lucidum Extract Modulates Gene Expression Profiles Associated with Antioxidant Defense, Cytoprotection, and Senescence in Human Dermal Fibroblasts. Investigation of Quantitative Gene Expression by qPCR, Current Issues in Molecular Biology 2025, 47(2), https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39996851/ [data dostępu: 22.11.2025].